„Osoba” (vyakti) jako konstrukt. Zlepek pamięci, nawyków, pragnień i lęków; „cień w umyśle”
Każda osoba, która mówi o sobie „ja”, w rzeczywistości mówi w imieniu konstruktu, który powstał ze strzępów wspomnień, emocji, reakcji i wyuczonych nawyków. Ten konstrukt jest jak patchwork zszyty z cudzych słów, rodzinnych narracji, drobnych zwycięstw i niezabliźnionych ran. Wydaje się trwały, lecz w rzeczywistości jest tylko cieniem w umyśle – ruchomym obrazem bez własnego światła, który odbija światło świadomości, a następnie uzurpuje sobie prawo do mówienia: „to ja świecę”. Gdy przyjrzymy się bliżej, zauważymy, że to „ja”, które tak namiętnie broni swego istnienia, nie posiada żadnego stałego punktu oparcia. Pamięć — jego rdzeń — nie jest czymś stabilnym, lecz ciągiem interpretacji, które zmieniają się wraz z nastrojem i kontekstem.
To, co nazywasz sobą, jest więc opowieścią, która codziennie się redaguje, często bez Twojej świadomości. Dzień po dniu, z tysiąca mikrodecyzji, z odruchów, reakcji, porównań i oczekiwań powstaje ruchomy portret — nie człowieka, lecz jego historii o sobie. Gdybyś wyciszyła lub wyciszył wszystkie myśli na godzinę, to „ja” nie miałoby gdzie się schować. Nie miałoby nic do powiedzenia. Nie miałoby nawet kształtu. To, co pozostaje w ciszy po zniknięciu osoby, jest tym, czym naprawdę jesteś — czystą obecnością, która nie potrzebuje potwierdzenia, by być.
Z filozoficznego punktu widzenia vyakti (osoba) jest przejawem, formą, która powstała w polu świadomości na mocy siły identyfikacji. Umysł, pełen pamięci i obrazów, skupia uwagę na jednej z nich, nadaje jej imię, historię, charakter, a następnie w tę fikcję wierzy. To akt twórczy i zarazem akt zapomnienia — zapomnienia tego, że sama świadomość była przed tym wyborem. W naukach Nisargadatty Maharaja ten proces nazywany jest błędem pierwotnej tożsamości: świadomość, która jest bezimienna i bezgraniczna, utożsamia się z ograniczonym odbiciem i mówi: „to jestem ja”.
Każdy lęk, każda namiętność i każda obsesja ma źródło w tej pomyłce. Bo jeśli jesteś tylko osobą, możesz coś utracić. Możesz zostać zraniona lub odrzucony, możesz przegrać, umrzeć, zawieść. Ale jeśli spojrzysz głębiej, zauważysz, że wszystko, co nazywasz „sobą”, jest tylko ruchem w świadomości — falą, która pojawia się i znika, lecz morze, z którego się wyłania, pozostaje nieporuszone.
Nisargadatta mówił: „To, co postrzegane, nie jest tobą. Ty jesteś tym, co postrzega.” I w tym prostym zdaniu zawiera się cała dekonstrukcja „osoby”. Gdy kierujesz uwagę z treści na źródło widzenia, nagle rozpuszcza się ciężar historii. Nie musisz jej naprawiać ani bronić. Nie musisz usprawiedliwiać tego, kim się stałaś lub stałeś. Możesz po prostu zobaczyć, że ten cień w umyśle nigdy nie był tobą, tak jak odbicie w lustrze nigdy nie jest ciałem, które je rzuca.
To rozpoznanie nie jest jeszcze wyzwoleniem, ale jest pierwszym błyskiem prawdy. Od tej chwili zaczynasz rozumieć, że „osoba” to narzędzie w teatrze życia, funkcja w symulacji istnienia, ale nie rzeczywisty podmiot doświadczenia. Świadomość nie potrzebuje historii, by być świadoma. Ty, jako czysta obecność, nie potrzebujesz „ja”, by istnieć. To „ja” natomiast nie może istnieć bez ciebie.
W praktyce Nisarga Yogi to rozróżnienie — pomiędzy tym, co postrzegane, a tym, co postrzega — jest kluczem. Gdy je stosujesz, nawet przez kilka minut dziennie, rozpoczynasz proces odklejania się od konstruktu osoby. Cień nie znika od razu, ale zaczyna blednąć, tracić znaczenie. A wtedy pojawia się nowa jakość bycia: spokój bez przyczyny, obecność bez komentarza, życie bez napięcia, które dotąd musiało utrzymywać iluzję „ja”.
To jest pierwszy krok Nisarga Yogi: zobaczyć, że ten, kto mówi „ja”, jest tylko myślą, która przyszła i odejdzie, podczas gdy to, co ją widzi, pozostaje zawsze takie samo — milczące, proste, niezniszczalne.
Wezwanie do działania
- 📘 Kup nasze podręczniki i przewodniki: książki, e-booki, audiobooki
- 🌐 Zapisz się na nasze kursy online, grupy praktyki, mentoring 1:1
- 📺 Zasubskrybuj nasz kanał YouTube: Nisarga Yoga
- 🧘 Szkoła Medytacji: sprawdź nasze zajęcia stacjonarne
- ✨ Napisz do nas: kontakt@manifestowanie.pl
